Eenzaamheid.

Psychologen laten al langer verstaan dat het een groeiend probleem is in de samenleving.

Het COVID-19-virus had ons nog maar net over de eerste besmettingsgolf heen geholpen toen cijfers het vermoeden van de psychologen bevestigden. En zelfs toen een vlot lopende vaccinatiecampagne uitzicht gaf op een terugkeer naar het normale leven, verklaarden nog altijd meer dan één op de vijf volwassenen zich extreem eenzaam te voelen. Bij de 18- tot 29-jarigen lag het cijfer zelfs nog hoger.

Zijn we het noorden kwijt?

Eenzaamheid is niet hetzelfde als alleen zijn. Je kunt alleen zijn zonder je eenzaam te voelen. En omgekeerd: je kunt je eenzaam voelen ook als je niet alleen bent.

Psychologen definiëren eenzaamheid als het gevoel niet bij een ander terecht te kunnen met je problemen. Ze zeggen er in een adem bij dat je het niet als een persoonlijk probleem moet beschouwen. Het is een symptoom van een maatschappij die het noorden kwijt is.

Naar aanleiding van de publicatie van haar boek ‘The Lonely Century’ (september 2020), wijst de internationaal befaamde econome Noreena Hertz met de vinger naar het neoliberale gedachtegoed in de economie: ‘Veertig jaar zagen we onszelf als concurrenten, en niet als mensen die mekaar nodig hebben. We zagen onszelf als mensen die alleen nemen, niet geven − als handelaren, niet als helpers. Dat moest wel een sociale tol eisen.’

Hoeveel interacties tussen mensen verhuizen er niet, quasi van de ene op de andere dag, van de fysieke naar de digitale wereld? 
Het persoonlijk contact met de bankier, de kassière, de verkoper en de bediende wordt vervangen door een app, een automaat of een zelfscankassa. Handig, maar je slaat er geen praatje mee. En wat blijkt er nu? Die kleine gesprekjes tussendoor bevorderen het welzijn en halen mensen uit de eenzaamheid. 

De zoete herinnering

Hadden we de coronacrisis nodig om ons wakker te schudden?

Veel mensen hebben in ieder geval opnieuw het belang van de lokale gemeenschap ontdekt. Vele mensen staken spontaan de handen uit de mouwen voor hun buren veraf en dichtbij. Ze kwamen eens langs om te vragen of alles in orde was, deden boodschappen, brachten warm eten, etc. In Nederland zetten bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheidsinstellingen hun schouders onder een Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Er kwamen kletskassa’s, gastvrouwen op een begraafplaats, dansmiddagen voor ouderen, etc.

Alsof we het ons plots weer herinnerden: hoe hechter de gemeenschap, hoe minder eenzaamheid.

Verbondenheid. Daar gaat het om.

Verbonden in de hoop

Goede doelen verbinden: arm met rijk, noord met zuid, ziek met gezond, artiesten met hun publiek, erfgoed met toekomst, ongeneeslijke ziektes of dreigend gevaar met knappe wetenschappers.

Goede doelen brengen daarnaast ook mensen samen die dezelfde bekommernis of passie delen en er samen een actie voor opzetten. We zien opnieuw allerlei evenementen opduiken, groot en klein. Ieder jaar weer fungeren die evenementen als de perfecte opwarmers voor Kerstmis, hét feest van licht en hoop.

Door een goed doel te steunen, werkt u mee aan een hechtere gemeenschap. U komt in contact met mensen die dezelfde bekommernis hebben als u en die dezelfde hoop delen. Samen.

U kunt nog een stapje verder gaan. U kunt een goed doel in uw testament opnemen. Dan krijgt de verbondenheid nog een diepere dimensie. Want via het goede doel blijven uw idealen springlevend.